Mijn moeder was een dame, en dames houden van een mooi gedekte tafel. Dat je van een mooi bord niet zou kunnen eten, ging er bij haar niet in. Het avondeten in pannen op tafel serveren was iets voor luie huisvrouwen, zodat de schaarse pannen die dan toch op tafel belandden altijd begeleid werden door haar ijzeren logica of welgemeende excuses. Voordat ze aan tafel plaatsnam deed ze natuurlijk eerst de witte apothekersjas uit, die ze tijdens het koken droeg om haar mantelpakje te beschermen. Iedere dag kookte ze met veel smaak, maar afwassen deed ze zelden. Dat deed mijn vader, met verplichte hulp van de kinderen.

Van ons oudste servies, ongetwijfeld een onderdeel van haar uitzet, heb ik nog slechts een vaag beeld. Witte borden met een lindegroenen rand, afgezet met een gouden biesje. De soepterrine herinner ik mij nog het best: een groene vliegende schotel met twee handvatten, die met kerst gevuld werd met rozijnen op wijn. Een dame noemt dat natuurlijk geen boerenjongens, maar dat waren het wel. Om in stijl te blijven mochten wij met een soeplepel af en toe een glaasje vullen. Ja, op tafel stonden toen nog gewoon sigaretten en ook onder de zestien kregen wij gewoon een glaasje alcohol.

Wat er tussen dit lindegroene servies en het witte Arzberg-servies, met een dun zilveren randje, op tafel heeft gestaan, weet ik niet meer. Geen boerenbont (zie de boerenjongens) of Zwiebelmuster in ieder geval. Bij een zus van mijn vader stond dit laatste servies op tafel, en dat op zich moet voor mijn moeder al reden genoeg geweest zijn iets anders te willen. Bij het interim-servies zaten in ieder geval geen koffiekopjes, want ik herinner me kopjes met zwarte schoteltjes, die je met de theedoek niet droog kreeg. Ze mochten dan ook niet direct gestapeld worden, waardoor de verplichte afdroogbeurt alleen maar langer duurde.

En toen was daar het Royal Albert-servies. Het begon voorzichtig met een paar kopjes, die op de glazen planken van het wandmeubel neergezet werden, boven de uitklapbare tafel. Old Country Roses op een witte achtergrond, de randen rijkelijk voorzien van goud. Ze vielen in de smaak en mijn moeder gebruikte ze steeds vaker. Een suikerpotje en melkkannetje volgden al snel, allemaal natuurlijk ook vol rozen en goud, net zoals de gebaksbordjes. Ik was blij als ik op een doordeweekse dag koffie kreeg in een kopje, waarvan je het oortje fatsoenlijk kon vastpakken.

Maar mijn moeder wilde meer. Het werd weer eens tijd voor een echt tafelservies, want dat dekte zo mooi met de feestdagen, of als er familie overkwam. De ontbijtbordjes waren nog wel te betalen, maar soepborden en grote borden waren toch echt een rib uit mijn lijf. Want bij iedere verjaardag vroeg mijn moeder iets van Royal Albert. Ik denk dat mijn vader nog dieper in de buidel heeft moeten tasten, voor de dekschalen en de juskom. Dit alles paste natuurlijk niet meer in het wandmeubel, dat werd vervangen door een klassieke vitrinekast waarin plaats genoeg was voor het hele servies. Twaalfdelig, zowel voor ontbijt als diner, compleet met een thee- en een koffiepot en zelfs een tafelbelletje. Voor etentjes bij mijn ouders trok ik altijd een uurtje extra uit, want de Old Country Roses mochten niet in de vaatwasser, omdat de gouden rand niet meegeglazuurd was.

Na het overlijden van mijn moeder bleef het servies in de kast. Mijn vader koos voor gemak en at vooral magnetronmaaltijden, die hij opdiende op het restant van het Arzberg-servies. Tot aan zijn overlijden, bijna negen jaar later, stond Royal Albert op wacht in de kast en kreeg geen tafel meer te zien. Bij het uitruimen van het huis stonden mijn broer en ik voor de vitrinekast en keken elkaar aan. Wat doen we met het servies van ma? Wil jij het hebben? Nee, mijn broer bedankte voor de eer en zelf had ik ook weinig behoefte aan zo’n grote voorraad goudgerand porselein. Wonder boven wonder was mijn oudste dochter wel dolenthousiast, in schril contrast met haar broer en zussen. We besloten het servies te splitsen en ik ontfermde me over de kleinste helft.

Dat servies staat nu bijna vier jaar in weer een andere kast, en in die tijd is het twee keer gebruikt. Het zijn mooie borden voor een traditioneel diner, maar bahmi of macaroni in een omlijsting van rozen en goud smaakt toch een beetje vreemd. In het begin keek ik er nog regelmatig naar, en zag mezelf weer de winkel van de firma Tupker binnengaan om alweer een bord te kopen. Ik zag mijn moeder voor het tafeldekken met haar handen het bijpassende tafelkleed even gladstrijken, terwijl in de keuken de gebloemde schaaltjes met sinaasappelbavarois al klaar stonden. Misschien slijten herinneringen als je ze te vaak oproept, want voor mij is de gouden glans van de borden definitief verdwenen. Ik kan nu wel zonder dit servies.

Ze weet het nog niet, maar mijn oudste dochter krijgt van mij dit jaar een grote bos rozen op haar verjaardag, Engelse theerozen in rood en geel.