Het is in deze tijd van doorgeschoten beeldcultuur bijna niet meer voor te stellen. Aan het einde van de jaren vijftig wilden de makers van het radioprogramma Openbaar Kunstbezit het Nederlandse volk kunstzinnig vormen door in de studio een kunstwerk te laten bespreken door een hoogleraar, een kunsthistoricus of museumdirecteur. Abonnees hadden thuis een kleurenreproductie ontvangen, waarmee zij het gesproken woord aandachtig konden volgen. De wekelijkse uitgaven werden in een lichtblauwe map verzameld, zodat de kunstliefhebber de mondelinge toelichting nog eens na kon lezen.

Toen dit nogal statische programma naar de televisie verhuisde, kreeg het concurrentie van het programma Kunstgrepen van Pierre Janssen, die veel meer emotie toonde en al snel verweten werd populistisch te zijn en de kunst te grabbel te gooien. Het was mijn eerste kennismaking met deze wereld en in zwart-wit vond ik er niet veel aan.

Eigenlijk was het een nadere kennismaking, maar ik wist toen nog niet dat het schilderijtje thuis aan de muur, een uit het venster leunend meisje, een reproductie van een schilderij van Rembrandt was en dat die uitgebloeide zonnebloemen ooit door Van Gogh gemaakt waren. Ik had er ook geen idee van dat de postzegelserie Vliegende duif een ontwerp van kunstenaar Chris Lebeau was, of dat de Oostenrijkse jubileumzegel van keizer Franz Joseph I uit 1908 ontworpen was door kunstenaar en grafisch ontwerper Koloman Moser, een van de oprichters van de Wiener Werkstätte.

Toen in Dordrecht aan het begin van de jaren zestig tegenover het treinstation het Tomadohuis verrees, zag ik wel dat het modern was, maar ik dacht eerder aan een grote Engelse drop dan aan een architectonisch monument. En als ik toen geweten had dat er in de lounge door Mies van der Rohe ontworpen Barcelona-stoelen stonden, was ik vast wel eens stiekem naar binnen geslopen. Kunst was dus eigenlijk al overal om mij heen, maar ik zag het pas toen ik het wist en dat zou nog wel een paar jaar duren.

Kunst ~ 1) Ars 2) Artistiek product 3) Artistieke uiting 4) Artistieke vaardigheid 5) Behendigheid 6) Bekwaamheid 7) Creatieve uiting 8) Foef 9) Frats 10) Handigheid 11) Imitatie 12) Kneep 13) Kunstgreep 14) Kunstje 15) Listige handeling 16) Malligheid 17) Manier om iets te verrichten 18) Namaak 19) Nep 20) Niet echt 21) Schone werken 22) Toer 23) Truc

Maar ineens waren er de Mondriaan-jurken van Yves Saint Laurent, lieten Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh het circus Jeroen Bosch optreden in het Land van Maas en Waal en maakte Andy Warhol de hoes met de knalgele banaan voor The Velvet Underground. Naast posters van de Beatles en Bob Dylan kwamen op mijn kamer op-art van Victor Vasarely, art nouveau van Alphonse Mucha en een veld met klaprozen van Claude Monet te hangen. In de kunst ontdekte ik een hele nieuwe wereld, een potpourri van kleuren en stijlen, soms toegankelijk en altijd spannend. Aan mijn saaie schoolleven werd een nieuwe dimensie toegevoegd en de randen van mijn schriften vulden zich met mijn eigen tekeningen, in viltstift of met vulpeninkt.

Hebben mijn tekeningen zich in al die jaren ontwikkeld tot kunst? Daar ben ik zelf niet zo zeker van, misschien wil ik dat ook helemaal niet. Vaak zit er geen vooropgesteld plan achter mijn kleurenexplosies, zodat ik ook de woorden niet heb die veel kunstuitingen blijkbaar met zich mee moeten dragen. Ik rotzooi maar wat an kan ik er ook niet over zeggen, want dat zei Karel Appel al. De vraag van Gerrit Komrij, waarom iedereen zo nodig creatief moet zijn, durf ik ook niet te beantwoorden omdat hij eraan toevoegde dat mensen, die menen dat jan en alleman kunst tot stand kunnen brengen, een intense verachting uitstralen.

Misschien wil ik gewoon geen verantwoording afleggen en heb ik het gevoel mijn vrijheid te verliezen als ik toe zou treden tot de kunstwereld. Dan moet ik wederom aan bepaalde normen voldoen, ligt het vermaledijde netwerken weer op de loer en sta ik ergens op een verkoopexpositie mijn ziel te verkopen. Nee, ik heb geen boodschap voor de wereld en ik hoef niet baanbrekend te zijn. Met mijn tekeningen wil ik niets bereiken, want het doel zit in het maken ervan.

Een leeg vel papier van goede kwaliteit, een geslepen potlood en mijn hand die zich een weg baant door  in de leegte. En als de leegte overwonnen is en de mooiste route op papier staat, klaar om met zwarte inkt benadrukt te worden, dan staan de kleuren al te trappelen van ongeduld. Vele uren later nadert de tekening zijn voltooiing, valt met het inkleuren van het laatste vlak alles op zijn plaats en zijn mijn hersenhelften weer volkomen in balans.

Een gevoel van voldoening maakt zich dan van mij meester, want ik begon met niets en heb hieruit een beeld geschapen dat zo persoonlijk en intiem is, dat het moeilijk is dit met de wereld te delen. In dit proces heb ik duizend dingen gedacht, ontelbare beslissingen genomen en heb ik me van niemand iets aan hoeven trekken. De waarde hiervan is niet in geld uit te drukken.

Dit betekent overigens niet, dat ik niet trots ben op wat ik maak. Tenslotte plaats ik ook foto’s ervan op mijn website. En als je oprecht geïnteresseerd bent, misschien durf ik het dan aan mijn tekeningen uit de kast te halen en je de originelen te tonen. Maar wees voorzichtig, want ze zijn erg kwetsbaar.

WOT betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat bij Martha een link achter naar je eigen blog.