Het was een moeizaam oudjaar, want er was niet veel leuks om op terug te kijken. Ik was het afgelopen jaar vijftig geworden, maar aan mijn verjaardag op de Zuid-Franse camping bewaarde ik geen goede herinneringen. Er hing onheil in de lucht, die zich door de Franse zomerzon niet liet verdampen.

Drie maanden later waren zowel mijn zus als mijn moeder overleden. Niemand had me verteld dat mijn zus ziek was, en toen ik haar in het ziekenhuis bezocht, was ze al buiten kennis. Afscheid nemen was me niet gegund. Op de begrafenis van haar enige dochter bleek mijn moeder zelf ongeneeslijk ziek, en een maand later stond ik weer op dezelfde begraafplaats, nauwelijks een meter verwijderd van de grafsteen van mijn zus. Op het kerkhof overheerste de gedachte: ik heb jullie nooit kunnen bereiken, en dat gaat dus ook niet meer gebeuren.

In de maanden erna voelde ik me langzaam wegglijden in een grijs gat, in de leegte die ik al zo lang vanbinnen voelde. Het vuurwerk van oudjaarsnacht klonk als gevloek, want deze luchthuilers gingen mijn demonen van het nieuwe jaar niet tegenhouden. Zij zouden voorgoed uit de kast komen, en mijn leven voor de komende magere jaren gaan bepalen. Op routine sleepte ik me door de werkweek heen; de kleuren van mijn zeefdrukken werden steeds somberder, tot er alleen nog paars en zwart overbleef. Daarna was het ook gedaan met de creativiteit, ik wist niets meer te verzinnen.

In de krant las ik een aantal brieven, die mensen aan hun jongere zelf geschreven hadden, en die natuurlijk vol wijze levenslessen stonden. Ik besloot hun voorbeeld te volgen, maar kwam er al snel achter dat eerlijk zijn tegenover mezelf pijnlijk en confronterend was; leugentjes om bestwil waren zachter. Natuurlijk was er ook dat stemmetje in mij, dat voortdurend zei dat ik overdreef, dat ik het recht niet had zo hard te oordelen over mijn ouders, over het gezin waar ik uit kwam. Wie dacht ik wel dat ik was? Het werd schrijven en strepen, herschrijven, toevoegen en weglaten, maar het concept werd nooit een echte brief.

Concept ~ 1) Begrip 2) Deel van plan 3) Delineatie 4) Eerste ontwerp 5) Idee 6) Klad 7) Model 8) Ontwerp 9) Opzet 10) Plan 11) Planning 12) Ruwe schets 13) Schets 14) Schema 15) Toonbeeld 16) Uitgeschreven plan 17) Voorlopige formulering 18) Voorlopig ontwerp 19) Voorbeeld 20) Voorlopige versie 21) Wijsgerig begrip

Het is vreemd je te schrijven, want ik ken jou net zo goed als ik mezelf ken. Misschien nog wel beter, omdat er een jarenlange afstand tussen ons is. Van jouw kant ken jij mij nog lang niet, en ik spreek uit ervaring als ik je vertel dat je nog een lange weg te gaan hebt, voor je mij en daarmee jezelf leert kennen.

Daar zit je dan. Je bent net twintig geworden en je hebt er geen idee van wat de toekomst gaat brengen. Dat je die toekomst in eigen hand hebt, is nog niet bij je opgekomen. Voor gedrag en vlijt had je altijd mooie cijfers, en de goede resultaten bij andere vakken zijn er het resultaat van. Een perfecte cirkel, maar wat wil je ermee bereiken? Je bent nu tweedejaars student, maar wil je eigenlijk wel geschiedenis studeren? Wil je überhaupt wel studeren? Want geef maar toe, diep vanbinnen weet je dat je leven niet klopt, maar je durft de conclusies niet te trekken. In plaats daarvan heb je een muur om je heen gebouwd, die je beschermt, maar ook gevangen houdt.

Ik ben de laatste om je dat kwalijk te nemen, want het zal nog minstens dertig jaar duren voor je durft toe te geven dat je een eenzame jeugd hebt gehad en dat je ouders je niet goed toegerust hebben voor de grote wereld. Tot die tijd zal je introverte karakter dat grijze gevoel vanbinnen wijten aan de erfelijke spierziekte van je broer en zus. Je zult nog lang blijven denken dat dit de prijs is die jij moet betalen, omdat je wel gezond geboren bent. Ik weet dat ik nu niet door je muur heen kom, maar toch raad ik je aan je los te maken van je familie en hulp te zoeken. Je zult je er een stuk beter door gaan voelen.

Van de dertig jaar die ons scheiden, zijn er wonderwel nog vele gelukkig te noemen. Want dit moet ik je nageven: ondanks je slechte start is het je toch gelukt jouw valkuilen te vermijden en een hecht gezin te stichten. En geloof me, zij zijn de basis van je bestaan, zonder hen had ik je dit nu niet kunnen schrijven.

Hier hield het op. Want tijdens het formuleren van deze biecht kwamen er zoveel herinneringen boven, maakten zich zoveel verdrongen emoties los, dat ik de grote lijn van mijn verhaal kwijtraakte. Ik sloeg het document op en besloot woorden te gaan geven aan al die pijnlijke ervaringen uit mijn jeugd, hoe fragmentarisch ook.

Zonder ooit gehoord te hebben van James W. Pennebaker en zijn schrijftherapie, was ik met mijn brief begonnen afstand te nemen van de vervelende gebeurtenissen uit mijn jeugd. Vijftien jaar later heb ik nog steeds de behoefte om af en toe de stress van mij af te schrijven. Want ik heb inmiddels geleerd dat herinterpreteren iedere keer weer beter is dan herkauwen.

#WOT: betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat een link achter naar je eigen blog onder het woord van die week zodat iedereen mee kan lezen.

De #WOT is bedacht door Karin Ramaker. Daarna is het overgenomen door Irene van Putten, vervolgens door Hendrik-Jan de Wit en nu dus door Martha Pelkman.