In een boekenkast op zolder staan ze nog, de vijf schoolboeken die een overzicht vormen van de geschiedenis voor vwo en havo. Ze waren geschreven door een leraar van onze school, maar in de zeven jaar dat ik er leerling was, heb ik altijd les gekregen van een collega van hem. In het voorwoord suggereerde de schrijver dat het mogelijk was desgewenst een hoofdstuk of een paragraaf over te slaan, en mijn leraar geschiedenis maakte hier gretig gebruik van. Hij gebruikte de boeken, waarin geen kaartjes, illustraties, anekdotes of ander bladvullend proza waren opgenomen, zoals ze bedoeld waren: als een kapstok waaraan hij zijn eigen inzichten kon ophangen.

Toen ik zelf geschiedenis ging studeren waren deze boeken vaak mijn vertrekpunt bij nieuwe hoorcolleges of werkgroepen, want hierin stond wat ik al wist maar soms een beetje vergeten was. Ze fristen mijn geheugen op en ik kon verder waar ik gebleven was. Maar nieuwe inzichten en vermeerderde kennis werkten niet altijd louterend: in detail vond ik het leenstelsel een stuk saaier dan in de compacte paragraaf van mijn schoolboek, en hetzelfde gold voor de republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Eigenlijk had ik veel minder met geschiedenis dan ik toe durfde te geven en ik was blij dat ik in de doctoraalfase het grootste gedeelte van het verleden achter me kon laten. Moderne geschiedenis en kunstgeschiedenis vond ik gelukkig wel interessant, en zij stelden me in staat uiteindelijk toch af te studeren.

Soms grijp ik nog even terug op die oude schoolboeken en toen ik afgelopen week het derde deeltje, De nieuwe geschiedenis, in handen had, zag ik dat er nog twee oude repetities in zaten. Natuurlijk stonden er mooie cijfers boven, want anders had ik ze wel in de trein op weg naar huis achtergelaten, of thuis vanuit mijn slaapkamerraam op het platte dak gegooid.

Wellicht als teken van opkomend zelfbewustzijn schreef ik in groene vulpeninkt: Wie leid(d)en de opstand na de Beeldenstorm, wat waren dat, wie zaten erin, door wie werden ze neergeslagen en wat werd toen van de stadhouders geëist? Waarop ik zonder blikken of blozen wist te antwoorden: De calvinistische consistories; de calvinistische kerkbesturen, die de kern van het verzet vormden en waarin meestal gegoede kooplieden zaten; neergeslagen door Margaretha van Parma en haar troepen; wederom werd toen van de stadhouders een eed van trouw aan Philips II geëist. Een leuk vak, geschiedenis.

Denken ~ 1) Achten 2) Bedacht zijn 3) Bedenken 4) Bevroeden 5) Brainstormen 6) De hersens gebruiken 7) Denk 8) Een oordeel vormen 9) Gissen 10) Hersenwerk verrichten 11) Het verstand gebruiken 12) In gedachte hebben 13) In herinnering houden 14) Je verstand gebruiken 15) Menen 16) Oordelen vormen 17) Overwegen 18) Peinzen 19) Piekeren 20) Rede 21) Reflectie

Op een ander blaadje moest ik alles vertellen wat ik over René Descartes wist en ik was totaal vergeten dat deze Fransman, die van 1629-1649 in de Nederlanden woonde, de algebra toepaste op de meetkunde. Blijkbaar heb ik dit keurig uit mijn hoofd geleerd, maar ik weet zeker dat ik ook toen geen enkel idee had wat dit inhield en louter voor kennisgeving heb aangenomen. Maar ik lees ook dat hij zijn filosofie baseerde op zijn twijfel aan alles, behalve aan het denken: ik denk, dus ik besta. En dat was ik niet vergeten.

Niet dat ik van plan ben om tot een filosofisch systeem te komen, maar ik denk graag na. Als ik op mijn eigen plaats plek aan de eettafel zit, met voor mij een wit vel papier, dan gaat de deur naar mijn bovenkamer wijd open. Mijn hand schetst potloodlijnen, die na goedkeuring vormen vastleggen in inkt. Deze patronen en motieven smeken om kleur te mogen bekennen en het is onmogelijk hieraan geen gehoor te geven.

Terwijl het tekenblad zich bijna vanzelf vult, gaan mijn gedachten alle kanten op. Ik verwerk informatie, denk aan de mensen om me heen en denk na over mijzelf, over hoe ik de persoon geworden ben, die ik ben. Ik haal herinneringen op aan vroeger, vraag me af of ik er nog steeds hetzelfde over denk en pas mijn verleden aan aan het heden. Ik loop naar de cd-speler en kies de muziek uit, die mijn denkproces kan versterken of juist kan tegengaan, want soms ben ik een doodlopende weg ingeslagen.

Het is een verslavend proces, dat tekenen. Want in het denkproces komen er blijkbaar stoffen in mijn hersenen vrij, die mij in evenwicht brengen en waardoor ik me één kan voelen met de persoon die ik in al mijn herinneringen ben. Na iedere tekening kan ik weer met een schone lei beginnen. Het verleden biedt nog steeds geen garantie voor de toekomst, maar toch ben ik ervan overtuigd dat in mijn eigen geschiedenis telkens weer de sleutel tot mijn geluk te vinden is. Ik teken, dus ik besta.

WOT betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat bij Martha een link achter naar je eigen blog.