#WOT 42: Contrast

Ik denk dat mijn hekel aan de herfst is begonnen op de middelbare school. Het stadium van kastanjes, eikels en beukennootjes lag al een paar jaar achter me en natgeregende broeken waren er voor in de plaats gekomen. Want het regende nogal eens, als ik ‘s ochtends even voor achten op mijn fiets stapte om vanuit Crabbehof, een buitenwijk van Dordrecht, naar het station te fietsen. Daar stond ik dan, kletsnat en verregend, in een trein die blauw zag van de rook en waarin de condens van de ramen liep. Ik proefde de sigarettenrook op mijn tong en voelde de grijze terlenkabroek aan mijn benen plakken.
Het leek alsof die herfst ook steeds eerder begon. Aan het einde van de zomervakantie keek ik wantrouwend naar de bomen en zag dat het volle zomergroen al plaats gemaakt had voor berustende tinten, die moegestreden leken te wachten op de eerste aanval van de herfst. Vooral het jaar, waarin ik was blijven zitten, herinner ik me nog goed. Daar stond ik ’s ochtends vroeg, onder het afdak bij de ingang van de school, en zag mijn oude klasgenoten gezamenlijk de andere kant oplopen, terwijl ik in mijn eentje het lokaal moest binnenstappen, waarin ik zelfs de leraar niet kende.
De leegte, die mij toen overviel, zou zich in de vijf jaren erna op iedere eerste schooldag weer aandienen: de zomer was voorbij en ik was terug bij af. Hoe moest ik dat lange jaar doorkomen? Hoeveel huiswerk, hoeveel repetities, hoeveel slechte cijfers lagen er op mij te wachten?
Plichtsgetrouw schreef ik die middag mijn nieuwe rooster over in die saaie, maar verplichte schoolagenda en zette de transistorradio van mijn broer aan. En terwijl de discjockey van Radio Veronica Dusty Springfield’s Summer is over draaide, besloot ik nog even geen huiswerk te gaan maken en de kleuren van de zomer terug te halen met mijn viltstiften, die warme krullen en vrolijke spiralen op mijn tekenpapier maakten. Het zou nog jarenlang een beproefd middel tegen vallende bladeren blijken te zijn.
Contrast ~ 1) In het oog vallende tegenstelling 2) Helderheid in schakering van kleuren. 3) In de fotografie verwijst dit begrip naar verhoudingen tussen lichte en donkere elementen in de foto.
Toen ik ging studeren, verdween die eerste schooldag en daarmee ook dat gevoel van leegte. In Utrecht leken de zomers langer te duren, achter een biertje op de werfkelder van Bloem of, laat ik het maar toegeven, met een joint in het gras bij Fort Rhijnauwen. In het moment leven was makkelijker dan ooit, de studie duurde nog lang en alles liet zich eenvoudig uitstellen.
Is het toeval dat in deze jaren het Stockholmsyndroom zijn naam kreeg? In augustus 1973 overviel Jan Erik Olsson in deze plaats een bank en hield er samen met een vriend vier mensen gegijzeld. Na zes dagen wist de politie een einde aan de gijzeling te maken, maar nog jaren later gaven de gijzelaars aan dat zij meer angst hadden gehad voor de politie dan voor hun gijzelnemers. Zij hadden zich in sterke mate met de overvallers geïdentificeerd en het gerucht ging, dat twee vrouwen zich later zelfs met hun gijzelnemers verloofd hadden.
Na afgestudeerd te zijn keerde ik terug naar school, terug naar weer een eerste schooldag en een nog lege lerarenagenda. Het ging jaren goed, want ik had inmiddels een gezin om mij heen, door wie ik mij vol liefde door de herfst liet loodsen. Met lucifers en bolletjes wol werden kastanjes en eikels weer herfstpoppetjes of spinnen in hun web. We zochten bladeren en paddenstoelen voor de herfsttafel en ’s avonds smaakte het bockbier goed. Voor de klas meende ik mijn motivatie gevonden te hebben in mijn eigen schoolervaringen en dacht er goed aan te doen mijn eigen leerlingen hiervoor te behoeden.
Maar op weg naar huis ging ik na verloop van tijd steeds meer twijfelen en ik vroeg mij af of dat de werkelijke reden achter mijn beroepskeuze geweest was. Was het niet eerder zo dat ik mij verloofd had met mijn gijzelnemer? Ging daarom die eerste schooldag ieder jaar toch weer zwaarder wegen en was dat de oorzaak ervan dat de zomers weer korter werden?
School en ik zijn vier jaar geleden gescheiden en voor de buitenwereld zijn we als goede vrienden uit elkaar gegaan. Er volgde geen rouwproces, geen leegte, en achteraf vraag ik me af hoe ik het zo lang heb volgehouden. You are locked into your sufferings and your pleasures are the seal, en ik denk dat Leonard Cohen hierin gelijk had. Er was altijd genoeg om dankbaar voor te zijn en mijn creativiteit liet me zelden in de steek.
Alleen begon ieder jaar die herfst zo vroeg en duurde zo lang, en dan was het nog niet eens winter. Ik ben blij dat het contrast tussen mijn seizoenen tegenwoordig een stuk minder sterk is.
WOT betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat bij Martha een link achter naar je eigen blog.