In mijn geboorteplaats Harlingen staat een standbeeld van Anton Wachter, een romanfiguur van Simon Vestdijk met sterk autobiografische trekken. De Anton Wachter-cyclus bestaat uit acht romans, waarvan de eerste vier delen spelen in Lahringen, een wel heel erg doorzichtig anagram. Je zou denken dat mijn familie trots was op deze beroemde plaatsgenoot, maar het omgekeerde was waar. Als er al over Simon Vestdijk werd gesproken, of over dat rare standbeeld, dan gebeurde dit in afkeurende termen. Pas jaren later begreep ik dat dit te maken had met het feit dat mijn familie katholiek was en katholieken lazen Vestdijk niet, dat mocht niet van de kerk.

Toen hij in 1966 werd afgeschaft, was de rooms-katholieke lijst met verboden boeken al een papieren tijger. Maar mijn leraar Nederlands noemde de index librorum prohibitorum nog weleens om aan te geven dat hij op een school, geleid door paters Franciscanen, toch nog voorzichtig moest opereren. Want de Informatiedienst Inzake Lectuur, opgericht om katholieken aan het lezen te krijgen, toetste nog steeds de zedelijkheid en religiositeit van nieuw verschenen titels aan de morele richtlijnen en plaatste boeken die ketterij bevatten, moreel verwerpelijk of expliciet seksueel waren, in de categorie verboden lectuur. De paters waren hier natuurlijk gevoelig voor, zodat Simon Vestdijk, Willem Frederik Hermans en Jan Wolkers nauwelijks aan bod kwamen in de lessen Nederlands.

Klasgenoot Niek J. had bij zijn boekbespreking duidelijk geen boodschap aan de katholieke richtlijnen en nam Turks fruit van Jan Wolkers mee, het boek dat uit menig parochiebibliotheek verwijderd was en in sommige bibliotheken met rode tape gemerkt werd, om duidelijk te maken dat het lezen ervan afgeraden werd. De roman liet zich makkelijk samenvatten als een verhaal over liefde en dood, maar dat was voor Niek niet genoeg. Voor zijn boekpresentatie van die middag had hij de meest expliciete fragmenten geselecteerd om aan ons voor te lezen, en het was doodstil in de klas. Op die ene jongen na, die met een rood hoofd de klas verliet met het excuus dat hij de bus moest halen, wilden wij na afloop allemaal dit boek van hem lenen om in alle onrust de schuttingwoorden van Wolkers nog eens te herlezen.

Muur ~ Een muur is een rechtopstaande constructie van bijvoorbeeld leem, steen, baksteen of gewapend beton en dient als afscheiding tussen twee ruimten.

De spuitbus was nog niet uitgevonden, zodat de graffiti van mijn jeugd zich beperkte tot DFC, de naam van de plaatselijke voetbalclub, geschreven in een doel van krijtstrepen. Zelf waagde ik mij er niet aan. Om netjes met een kroontjespen te leren schrijven, had ik op school in een schriftje vijfmaal onder elkaar Gekken en dwazen schrijven hun namen op muren en glazen moeten herhalen. Maar deze boodschap was niet tot iedereen doorgedrongen en aan het begin van de jaren zestig verschenen er op enkele Dordtse muren twee politiek getinte oproepen. Allereerst de sinistere letters OAS, de Organisation de l´Armée Secrète die ik uit de krant kende van bomaanslagen in Parijs. Had dit geheime leger, dat wilde voorkomen dat Algerije onafhankelijk werd, ook sympathisanten in Dordrecht? Ik voelde me er niet lekker bij. Daarnaast was jarenlang op de hoek van de Krommedijk en de Balistraat, het begin van de Indische buurt, op een blinde muur de oproep HELP AMBON te lezen, maar ik had toen nog geen idee waar dit over ging of hoe ik zou kunnen helpen. Na verloop van tijd verloren de letters hun zeggingskracht en werden ze onderdeel van het straatbeeld.

Echte schuttingtaal was vooral op toiletmuren te vinden, waar altijd weer een kaalhoofdig poppetje opdook boven de letters Killroy was here, soms veranderd in Killroy wast heren. Te midden van meisjesnamen in hartjes en de door Wolkers gebruikte oer-Hollandse woorden voor de mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen stond op de muur van het herentoilet van poffertjessalon Visser jarenlang de verzuchting: De wind is gaan liggen, nu de vrouwen nog. Als ik er op zaterdagmiddag een biertje ging drinken, moest ik altijd weer even controleren of de spreuk er nog stond.

De muren van mijn nieuwe studentenkamer waren pastelgroen, het groen van de grote broodtrommels uit de jaren vijftig. De tijdgeest vroeg om nieuwe kleuren en ik wilde met latexverf van de HEMA de muren oranje en donkerbruin schilderen. Ik dacht aan het schuttingwoord uit Simon en Garfunkel’s A poem on the underground wall, wist mij onbespied en kalkte in grote letters KUT op de muur. Ik heb het geweten, want na twee lagen dunne latex was het woord nog steeds zichtbaar en kon ik op de fiets een nieuwe bus oranje verf gaan halen. Nee, dan was met een fietssleuteltje je initialen in de kerkbank kerven een beter idee.

#WOT: betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat daar een link achter naar je eigen blog.