Het was me vorig jaar al eens gevraagd en misschien had ik ja gezegd, maar het was een halfhartig ja geweest. Aan exposeren was ik nog niet toe en ik liet deze kans voorbijgaan. Maar vanaf dat moment heb ik me regelmatig afgevraagd waarom ik zo terughoudend geweest was en wat er dan voor ging zorgen dat ik er wel aan toekwam. Nu ben ik zelf de laatste om mijn zeefdrukken en tekeningen Kunst te noemen, maar me ervoor schamen doe ik niet. Ik vind het ook leuk om ze aan bekenden te laten zien en hun reacties te horen.

Maar wat is dan het verschil tussen het plaatsen van een foto op internet en zo’n expositie, los van de fysieke inspanning? Om een antwoord hierop te vinden moest ik in gedachten terug naar mijn eerdere exposities, waarvan de laatste alweer zo’n achttien jaar geleden is. Ik was nog geen vijftig, de kinderen waren nog niet uitgevlogen en mijn ouders leefden nog. Ik was zes jaar met veel plezier en inzet bezig met het maken van zeefdrukken en had inmiddels een aanzienlijk portfolio opgebouwd. De ontwerpen maakte ik thuis, maar voor het drukken moest ik de deur uit. Eerst naar een oud schoolgebouw in Pendrecht, daarna naar een uitgeproduceerde fabriek op Zuid en tenslotte naar de volgende afgeschreven school, nu in het centrum van Rotterdam.

Vol stille trots liep ik met mijn tekenmap in de ene, en de grote boodschappentas met zeefdrukinkt in de andere hand naar de grafiekkelder van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam, om drie uur lang in de weer te zijn met een hogedrukspuit, een zeefdrukraam, een belichtings- en een zeefdruktafel. Dit was weliswaar niet de kunstacademie, maar het kwam wel heel dicht in de buurt van die oude jongensdroom. Ik was zelfverzekerd, deed zelfs mee aan een grafiekconcours van de SKVR en won een aanmoedigingsprijs. Nu, die prijs had ik niet nodig, want ik was een wandelend voorbeeld van intrinsieke motivatie. Tenminste, dat dacht ik.

Zin ~ 1) zintuig 2) verstand; = geheugen: van zijn zinnen beroofd; bij zinnen komen het bewustzijn terugkrijgen 3) gevoel: dat streelt de zinnen; zin voor het schone; de zinnen verzetten voor afleiding zorgen 4) lust, begeerte: hij heeft zijn zin gekregen dat wat hij wilde is gebeurd; ik heb er geen zin in trek; kwaad in de zin hebben van plan zijn; studiezin 5) betekenis, nut: wat heeft dat voor zin? waartoe dient het? 6) opzicht: in zekere zin heeft hij gelijk 7) (taalkunde) woord of groep van bij elkaar horende woorden waardoor je uiting geeft aan wat je denkt of voelt

Nog geen jaar later overleden mijn moeder en zus en bleek mijn zelfvertrouwen een te wankele basis te hebben. Diepgewortelde en lang verdrongen twijfels kregen de overhand en ik ging alles somber inzien. Mijn palet werd donkerblauw, paars en zwart en op mijn voorlopig laatste zeefdruk liet ik een hardloper ingehaald worden door zijn eigen schaduw. Mijn creativiteit was verdwenen en twee jaar lang kwam er niets uit mijn handen. Ik had er geen zin meer in en was blind voor de zin ervan.

Maar langzaam kwam ik terug. Wat begon als een doorstart in voorzichtige pasteltinten en risicoloze geometrische patronen, leidde na twee seizoenen tot mijn meest omvangrijke serie. In vijfentwintig zeefdrukken keerde terug in de wereld, die ik voor mijzelf in de jaren zestig gecreëerd had en omarmde nogmaals de klanken, geuren en kleuren van de flower power. In flarden tekst, in bloemmotieven, cirkels en spiralen herkende ik de jongen die ik ooit was geweest en vond hierin een nieuwe basis. Dat zeefdrukken veranderde in tekenen en schilderen gaf voor mij aan dat ik weer op de goede weg was, dat ik vooruitkwam.

Wat doet een nee in een ja veranderen? Waarom ga ik volgende maand dan toch exposeren? Allereerst natuurlijk omdat het aanbod is blijven staan, omdat er ook andere mensen zijn die blijkbaar iets in mijn werk zien. Maar misschien was de documentaire, die ik in december zag, van doorslaggevende aard. De Amerikaanse Alice Neel schilderde indringende figuratieve portretten in een tijd dat abstractie de kunstwereld domineerde. Musea zaten niet te wachten op ‘een parade van scheve tanden en lubberend vlees’, waardoor zij pas laat in haar leven erkenning kreeg. Maar al die jaren bleef ze schilderen, onbekend en onbemind, als een zender waarvan niemand het signaal oppikt. Deze laatste zin, door een vriend in de documentaire uitgesproken, liet mij niet meer los. In geen enkel opzicht durf ik mijzelf met Alice Neel te vergelijken, maar er moet toch wel iets meer met mijn werk te doen zijn dan het plaatsen van een fotootje op internet en een nieuwe stapel in mijn kast.

Inmiddels ben ik druk bezig met het selecteren van ruim twintig zeefdrukken, tekeningen en schilderijen. Ik haal de stapels uit mijn kast, maak de mappen met zeefdrukken open, kijk om mij heen en zie dat ik op dit gebied de afgelopen twintig jaar goed besteed heb. Ik durf eindelijk de deur van mijn besloten en veilige wereldje weer van het slot te doen. En dat de opening van mijn expositie precies op de geboortedag van mijn moeder plaatsvindt, beschouw ik als een zegen van boven.

WOT: betekent Write on Thursday. Iedere donderdag verschijnt er een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat bij Martha een link achter naar je eigen blog.