Een blauwe maandag ben ik lid geweest van turnvereniging St. Paul in Dordrecht. Misschien dat ik net in de eerste klas van de lagere school zat en dat de vrije woensdagmiddag zinvol ingevuld moest worden, want ik kan me niet herinneren dat ik zelf nu zo graag wilde.

Mijn broer misschien wel, en wellicht ben ik in zijn kielzog meegegaan naar de Brouwersdijk, waar de gymzaal zich bevond. Ik vond er niets aan, alleen als de ringen van het plafond naar beneden getrokken werden, voelde ik iets van opwinding. Ik was blij dat ik er snel mee kon stoppen.

Mijn gebrek aan volhouden, aangeduid als de spreekwoordelijke blauwe maandag, is me daarna nog regelmatig voorgehouden. Het was niet de bedoeling om met iets te stoppen, bij ons thuis werden we geacht doorzetters te zijn – of in mijn geval te worden – en niet op te geven. Dus toen ik na het behalen van mijn A- en B-diploma lid van een zwemvereniging wilde worden, werd mij op het hart gedrukt dat ik dat alleen mocht als ik ditmaal zou doorzetten. Nu, dat is gelukt, ik heb in het zwembad inmiddels al bijna zestig jaar volgemaakt.

Toch heb ik tegenstrijdige gevoelens bij dat doorzetten. Natuurlijk was het de geest van de wederopbouw van de jaren vijftig, die de Tweede Wereldoorlog moest doen vergeten. Misschien was het ook al onderdeel van de VOC-mentaliteit en kon daarom Nederlands-Indië niet verloren gaan. Wellicht draag ik de sporen van deze erfzonde nog steeds in mij mee.

Want doorzetten heeft iets van tegenwind en helaas soms ook van tegen jezelf ingaan. Het bracht me in ieder geval niet de vrijheid die de jaren zestig beloofden, het keurslijf van volhouden zat hiervoor te strak. Ik deed mijn best op school, volhardde in de dagelijkse porties huiswerk en dacht met het diploma mijn einddoel bereikt te hebben. Maar nee, het zou zonde zijn om met zo’n vooropleiding niet door te zetten, om niet te gaan studeren. Voor ik het wist liep ik in een nieuwe tredmolen en dat was niet de kunstacademie.

Doorzetten: 1) aanhouden 2) doorbijten 3) doorgaan 4) standhouden 5) volharden 6) volhouden 7) niet opgeven

Van de druk om niet op te geven leerde ik om te lang door te gaan in situaties, die om loslaten vroegen. Dat kon in tamelijk onschuldige keuzes zitten, zoals het kopen van een zwart-wit televisie terwijl er al volop kleurentelevisies op de markt waren. Het aanschaffen van een cd-speler was ook zoiets, want wat was er mis met vinyl? Langspeelplaten zijn nu weer terug, maar midden jaren tachtig kwam alle nieuwe muziek alleen op cd uit en ik kon er lange tijd niet toe komen een cd-speler aan te schaffen. Met streamen is het op dezelfde manier gegaan, het heeft een paar jaar geduurd voor ik deze hobbel kon nemen en me niet langer liet beperken door mijn cd’s.

Loslaten is soms dus beter dan doorzetten, volharden kan verworden tot trekken aan een dood paard. Ik ben dankbaar dat ik uiteindelijk afstand heb leren nemen van mijn ouderlijk huis, dat ik daar niet meer hoef te bewijzen dat ik geen losbol ben en dat mijn creatieve zijde meer is dan spielerei, die niet serieus genomen hoeft te worden. Hoewel mijn begrip voor hun moeilijke situatie de laatste jaren zeker gegroeid is, betreur ik het nog steeds dat mijn ouders hun kritiekloze opstelling naar mijn gehandicapte broer en zus tot op het laatst toe hebben volgehouden. Want ook mijn ouders moesten van zichzelf doorzetten, totdat de omstandigheden hen dwongen om los te laten omdat het voor andere keuzes te laat was.

De laatste jaren ben ik vooral blij mijn werk achter me gelaten te hebben. Want vijfendertig jaar lang voor de klas staan, dat is pas doorbijten. Achteraf begrijp ik nauwelijks dat ik niet eerder het roer heb omgegooid, dat ik zo lang een pion heb kunnen zijn in handen van politici, onderwijsambtenaren en schooldirecties. De continue stroom van onderwijsvernieuwing, zinloze studiedagen, eindeloos teamoverleg en de wurgende jaartaakbelasting, waarom ben ik er niet eerder mee gestopt?

Het antwoord weet ik eigenlijk wel, want naast gezin en hypotheek was het vooral die blauwe maandag, die mij tegenhield. Een Koopmans zet door.

In mijn nieuwe rol van AOW-er in coronatijd vraag ik mij regelmatig af of ik het afgelopen jaar nu heb doorgezet, heb volgehouden of gewoon zit af te wachten totdat deze pandemie voorbij is. Doorzetten ga ik wegstrepen, want de overtuiging hierachter is aan het verdwijnen, ook bij mij is de rek er aan het uitgaan. Misschien dat ik mijn relatieve isolement nog volhoud tot ik gevaccineerd ben, maar de woonkamer begint toch steeds meer op een wachtruimte lijken. Koffie is er genoeg, de kranten en tijdschriften heb ik inmiddels uit en alles in mij wil dit er een einde komt aan dit ophokken.

Ik wil losgelaten worden.

#WOT betekent Write on Thursday. Iedere donderdag publiceert alimolenaar.nl een woord waar je over mee kunt schrijven. Je kunt op ieder moment instappen.