In volgorde van aankomst heb ik de centrifuge, de koelkast, de televisie, de koffiepercolator en de gasoven het huis zien binnenkomen, maar een radio was er altijd al. Eerst op een aparte tafel, later in het wandmeubel. Eerst in mono, vervolgens in mono met bandrecorder, in mono met platenspeler en uiteindelijk in stereo met platenspeler. Vòòr de komst van het cassettedeck en de cd-speler was ik het huis al uit, en tegen die tijd was de radio als tuner een onderdeel van de stereo-installatie geworden.

De radio uit mijn jeugd stond op een aparte tafel, had een groen oog en twee draaiknoppen, één voor het volume en één voor de zenderkeuze. Er waren ook drie ivoorwitte drukknoppen met de raadselachtige letters LW, KW en UKW. Van zowel de draai- als de drukknoppen moest ik afblijven, de radio was mijn vaders trots en was niet bestemd voor kinderhanden.

Maar papa was niet altijd in de buurt en de namen op de verlichte zenderschaal trokken mij aan als een magneet. Half Europa was erop binnen handbereik, al had ik er geen idee van waar Sottens of Beromünster lagen. Dus zette ik stiekem de radio aan, draaide aan de grote knop en hoorde allerlei vreemde talen spreken. Dat verhoogde de spanning aanzienlijk, want misschien werden er wel heel belangrijke boodschappen doorgegeven. Er moet iets van de Koude Oorlog in mij gezeten hebben, want in de rechterbovenhoek van de schaal stond ook Moscou en ik vroeg me af of het gevaarlijk was om daarop af te stemmen.

Aanvankelijk was het naar de radio luisteren een serieuze zaak, een bijna plechtig gebeuren dat in stilzwijgen moest plaatsvinden. De nieuwsberichten en het weerbericht, waaraan mijn vader soms toevoegde dat krimpende wind en uitgaande vrouwen doorgaans niet te vertrouwen waren, vormden doordeweeks het einde van het middageten. Daarna ging de radio weer uit, behalve op zondag, dan luisterden we naar mr. G.B.J. Hilterman, die de toestand in de wereld besprak.

Radiosignaal: elektromagnetisch signaal op radiogolflengte

Het heeft wel even geduurd voordat er ook muziek uit de radio kwam. Dat moet in schoolvakanties geweest zijn, want al gauw werd luisteren naar de Arbeidsvitaminen daar een vast onderdeel van. Johnny Halliday met Pour moi la vie va commençer en Conny Froboess met Zwei kleine Italiener waren vaste gasten, later gelukkig ook de Beatles met I want to hold your hand en She loves you.

Waarschijnlijk was het radioveto voor kinderhanden opgeheven, want ik kan me niet voorstellen dat mijn moeder die ochtenden de radio aanzette. Ze gaf weinig om muziek en door de jaren heen heeft ze van alle radio’s en stereo-installaties vooral de volumeknop en de aan/uitknop kunnen vinden.

Toen mijn moeder ging werken stelde dat ons in de gelegenheid om na schooltijd alle hoeken van de zenderschaal te verkennen. En dat was nodig, want veel beatmuziek kwam er niet uit Hilversum. Daarvoor zochten we de piratenstations op, natuurlijk Radio Veronica, maar ook de Britse zenders Radio City, Radio Caroline en Radio London. Hier geen Anneke Grönloh of Gert Timmerman, maar de hele dag Beatles en Stones, Kinks en Animals.

De broer, met wie ik de slaapkamer deelde, kreeg op zijn verjaardag een transistorradio en ik liep opnieuw tegen een veto aan. Als we samen huiswerk maakten, luisterden we soms naar Radio Veronica, maar meestal naar Radio London. Big L hanteerde een strakke formule met bijna alleen maar singles uit hun eigen top veertig, die rechtstreeks uit de Britse hoofdstad kwam. Wonderful Radio London was de hele dag hip, Radio Veronica kende zo zijn inzakmomenten met te veel Frank Sinatra, Engelbert Humperdinck of Patricia-je-bent-niet-hip-Paay.

Maar als ik alleen huiswerk zat te maken, mocht van mijn broer de radio niet aan. Dat kostte niet alleen batterijen, het apparaat sleet er ook van. Natuurlijk trok ik mij daar weinig van aan, huiswerk maken zonder muziek was ondenkbaar. Dat was best een beetje ruzie waard.

Het was nog zomervakantie en huiswerk had ik die dag dus niet. Mijn vader vierde zijn 45e verjaardag en de Britse Marine Bill trad in werking, de wet die iedere vorm van medewerking aan zeezenders strafbaar maakte. De eigenaren van Radio London besloten hun uitzendingen te stoppen en op maandagmiddag 14 augustus 1967 klonken de kille woorden: Big L-time is 3 o’clock and Radio London is now closing down.

Als laatste werd A day in the life van de Beatles gedraaid. Het radiostation liet het fameuze slotakkoord, op vijf piano’s tegelijkertijd aangeslagen, helemaal tot het einde nagalmen en na de Sonowaltz, de herkenningsmelodie van het station, stierf het radiosignaal weg. Ik draaide de afstemknop op de middengolf van 266 naar 192 meter en kon op Radio Veronica nog net meegenieten van Waarom heb jij me laten staan? van de Heikrekels.

#WOT betekent Write on Thursday. Iedere donderdag publiceert Irene van Putten op ipixtitude.com een woord waar je over mee kunt schrijven. Je kunt op ieder gewenst moment instappen.